حقایق تاریخی درباره نوروز که نمی دانستید!!! - وبلاگ آموزشی و فنی

به گزارش وبلاگ آموزشی و فنی، نوروز نامی هست که سال نوی ایرانی یا پارسی با آن شناخته می گردد، یکی از باستانی ترین جشن های تاریخ جهانه و قدمت آن به حدود 4000 سال می رسد که در حال حاضر در کشور ایران و در کشورهای همسایه کنونیمردم آن را جشن می گیرند.این یک جشن باستانی است که در لحظهٔ اعتدال بهاری شروع می گردد و به عنوان رویدادی مهم در 20 یا 21 مارس هر سال رخ می دهد. با ما در ادامه این مقاله از قسمت دانستنی در مجله اینترنتی خبرنگاران همراه باشید تا از حقایقی باخبر شوید که از قبل نمی دانستید.

در زمان های بسیار قدیم، پادشاهان پارسی بسیار بر اهمیت این رویداد تأکید می کردند و آن را گرامی می داشتند و از سراسر قلمرو امپراتوری خود افراد بسیاری را از قومیت های مختلف و مذاهب گوناکون، برای برگزاری این جشن و دریافت هدایا به دربارهای سلطنتی خود دعوت می کردند. بعد از گذشت هزاران سال، هنوز عید نوروز، مهم ترین جشن برای ایرانیان و بعلاوه برای حدود 300 میلیون نفر در کشورهای همسایه ایران است و در آن با هم فرا رسیدن فصل زیبای بهار و تولد دوباره طبیعت را جشن می گیرند.

تاریخچه نوروز

نوروز نام فارسی سال نو پارسی است که از دو کلمه تشکیل شده است. نو به معنای نو و تازه، که وقتی این دو واژه را در کنار هم قرار دهیم معنای روز نو یا روز دوباره را می دهند. این جشن یعنی عید نو روز و رویدادهای مرتبط با آن هزاران سال است که به وسیله مردم ایران و مردم بعضی کشورهای خاورمیانه، یعنی بخش های قبلی امپراتوری های ایران باستان جشن گرفته شده است.

نوروز با یکجا نشین شدن مردم این منطقه از دنیا، و ترک شیوهٔ زندگی عشایری، و بوجود آوردن سکونتگاه های دائمی به وجود آمد و مرحله نوی از تمدن بشری را آغاز کرد. امروزه، این تنها رویداد دنیا است که در یک لحظه دقیقاً در سراسر دنیا جشن گرفته می گردد. این جشن به دین و آیین خاصی وابسته و مرتبط نیست و مبتنی بر وقایع ستاره شناسی و نجومی است حتی اگر نوروز ریشه در دین زرتشت، آیین باستان پارسیان داشته باشد.

بیشتر بخوانید: نکته های مهم و اساسی دخل و خرج برای مخارج عید نوروز

در سال 1725 قبل از میلاد، فیلسوف و پیامبر دین زرتشتی به نام زرتشت، تقویم باستانی هند و ایرانی را تا حدودی توسعه داد. سال زرتشتیان در این تاریخ آغاز می گردد. زرتشت در استان سیستان در جنوب شرقی ایران یک رصدخانه تأسیس کرد و با دانش خود در علم نجوم توانست یک تقویم خورشیدی شامل 365 روز، 5 ساعت و 48 دقیقه را تأسیس کند.

در قرن ششم پیش از میلاد، کاهنان معابد آتش زرتشتی، هم نگهبانان آتش مقدس در معابد بودند و هم به عنوان منجم و ستاره شناس عمل می کردند. این کاهنان زمان وقوع نقطهٔ اعتدال (زمانی که طول شب و روز کاملاً یکسان می گردد) بهاری در نیم کره شمالی را که در 20 یا 21 مارس اتفاق می افتد محاسبه کردند و این تاریخ اولین روز از تقویم خورشیدی فارسی نامگذاری شده است.

این کاهنان بعلاوه در اتفاقاتی که در شهر پارس که به عنوان تخت جمشید یا پرسپولیس نیز شناخته می گردد، نقش مهمی داشتند. این شهر که به وسیله پادشاه پارسی، داریوش بزرگ در سال 515 قبل از میلاد تأسیس شده است، در واقع مرکز تشریفاتی امپراتوری پارسی هخامنشی و اقامتگاه بهاری پادشاهان آن دوران ایران بوده است.

پادشاهان ایران در آن موقع تمامی نجیب زادگان را از سراسر نقاط مختلف استانهای امپراطوری این کشور، فارغ از تفاوت ها و اختلافات قومی و عقاید مذهبی، برای جشن گرفتن نوروز به پرسپولیس دعوت می کردند. در زمان جشن نوروز در ساعات اولیهٔ صبح، کاهنان عبادت و نیایش خداوند را به جا می آوردند و مراسم مذهبی را اجرا می کردند و این مراسم با جشن و برنامه های سرگرم نماینده و تماشای تا پاسی از شب ادامه پیدا می کرد.

حتی تا به امروز نیز می توان آثار به جا مانده از کاخ های سلطنتی را با نقش برجسته هایی که نشان داد می دهد چگونه فرمانداران و سفیران هدایای گرانبهایی را به پادشاه پادشاهان تقدیم می نمایند و به او ادای احترام نموده و بیعت دوباره می نمایند را مشاهده کرد.

در زمان سلطنت پادشاهان ساسانیان بین سالهای 224 - 651 میلادی، مقدمات این جشن بزرگ و با شکوه از 25 روز قبل از نوروز آغاز می شده است. صنعتگران و سازندگان دربار سلطنتی پادشاهی، دوازده ستون سنگی، آجری ساخته اند و بذرهای مختلفی در بالای هر ستون کاشته می شده است.

این ستون ها هر یک به عنوان نماد و سمبل بودند و هرکدام نشان دهندهٔ یک ماه سال به حساب می آمدند. تا زمان بر پایی جشن نوروز، دانه ها به گیاهان تزئینی بسیار زیبا و با شکوهی تبدیل می شدند. شاه یک سخنرانی عمومی در مقابل حضار که همان نجیب زادگان سراسر امپراطوری بودند، برگزار می کرد و در پی آن کاهن اعظم بارگاه امپراتوری نیز به خوشامد گویی و تبریک به مناسبت جشن نورزی می پرداخته است.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره آجیل عید نوروز ؛ طعم های به یاد ماندنی

مقامات رسمی در بار نیز به پادشاه ادای احترام می کردند و نوروز را تبریک می گفتند. تمام افرادی که از سراسر امپراطوری به جشن دعوت شده بودند تا ششمین روز نوروز که اعضای خانواده سلطنتی از دربار سلطنتی بازدید می کردند، هدیه های خود را به حضور پادشاه تقدیم می کردند. در این ایام جشن نوروز، برای محکومین جرائم کوچک، از طرف پادشاه ایران زمین عفو عمومی اعلام می شده است. مردم در سراسر امپراتوری سیزده روز این رویداد را جشن می گرفتند.

اگر چه نوروز جشن یک رویداد آسمانی است و ریشه در ستاره شناسی و علم نجوم دارد، اما این جشن بزرگ ریشه بسیار عمیقی در اساطیر ایرانیان نیز دارد. نوروز به جنبه های فلسفی چیرگی نور به تاریکی و ظلمت، پیروزی خوبی و خیر به شر و بدی، پیروزی گرمای بهاری به سردی زمستان نیز اشاره دارد.

طبق داستانهای اسطوره ای باستانی که در کتابی به نام شاهنامه (حماسه فارسی) نوشته شده است، نوروز در زمان سلطنت پادشاه اسطوره ای ایران زمین به نام جمشید معرفی شده است. جمشید شیاطین و نیروهای اهریمنی را شکست داد و آنها را به خدمت گرفت، بعلاوه او گنج ها و جواهرات آنها را نیز صاحب شد. وی سپس حاکم بر همه چیز بر روی زمین به جز بهشت شد، در حالی که دنیا پس از جنگ بین او و شیاطین ویران شده بود. درختان مرده بودند و همه برگهایشان را از دست داده بودند. زمین به مکانی تاریک و بی جان تبدیل شده بود.

برای رسیدن به بهشت، جمشید به شیاطین دستور داد تا یک تخت پادشاهی از جواهراتی که در جنگ با شیاطین به غنیمت گرفته بود، برایش بسازند. هنگامی که ساخت تخت سرانجام یافت، روی آن نشست و به شیاطین فرمان داد تا او را به همراه تختش بلند نمایند و به آسمان ببرند. در حالی که او بر تخت خود نشسته بود، پرتوهای خورشید به جواهرات تخت او رسید و از آسمان با تمام رنگ های دنیا به زمین تابید و کل زمین را روشن کرد.

پرتوهایی که از تخت جمشید به زمین تابید همه درختان و گیاهان را زنده نموده و آنها را سبز کرد و به درختانی پر از برگ تبدیل کرد. وقتی جمشید مثل خورشید طلوع کرد زندگی روی زمین آغاز به شکوفایی کرد. مردم از تماشا جمشید حیرت زده شدند و به او حتی گنجینه ها و جواهرات بیشتری تقدیم کردند.

این روز جشن نوروز نامگذاری شده و اولین روز سال قرار داده شده است. جمشید بعداً مردم خود را از یک زمستان بسیار سرد و سخت نجات داد که ممکن بود باعث گردد همه موجودات روی زمین به خاطر این سرما از بین بفرایند. وقتی که آریایی های هند و ایرانی سبک زندگی کوچ نشینی خود را به عنوان شکارچیان به سرانجام رساندند و در سرزمین های ایران ساکن و یک جا نشین شدند داستان های اساطیری نجات بخش با جمشید به عنوان شخصیت اصلی آن ها، به عنوان سمبل اساطیری مربوط به وقایع تاریخی ایران شناخته شد.

یک جا نشین ها به محصولات کشاورزی خود برای ادامهٔ حیاط وابستگی عمیقی داشتند و به همین علت تغییرات فصول برایشان بسیار اهمیت داشت. بنابراین نقطه اعتدال بهاری یک رویداد بسیار مهم در زندگی ایرانیان باستان بوده است.

بیشتر بخوانید: نکته های مهم و اساسی دخل و خرج برای ایام عید

رسوم سنتی سال نو ایرانی، از خانه تکانی تا سیزده بدر!

در شب آخرین چهارشنبه سال، جشنوارهٔ آتش بازی به نام چهارشنبه سوری ترتیب داده می گردد که به آن چهارشنبه سرخ نیز گفته می گردد. در این شب، در هفت نقطه آتش روشن می گردد و مردم برای پرش از روی آتش ها دور هم جمع می شوند و در هنگام پریدن از روی آتش می گویند زردی من از تو و قرمزی تو از من . این جملات در واقع استعاره ای به این معنی است که فرد بیماری خود را به آتش می دهد و سلامتی و گرمی را از آتش دریافت می نماید. مردم بعلاوه هنگام روشن کردن آتش و خوردن غذا، آواز می خوانند و شادی و پای کوبی می نمایند.

شخصیتی به نام حاجی فیروز که با لباس قرمز رنگ و با چهره ای که سیاه رنگ شده، آواز می خواند، ساز می زند و مردم را سرگرم می نماید. در زمان های قدیم، این کار پیش از جشن نوروز انجام می شده تا به مردم اعلام نمایند که جشن نوروز نزدیک است.

قبل از نوروز، خانواده های ایرانی هر سال قبل از فرا رسیدن بهار خانه های خود را به صورت کامل نظافت می نمایند. به این رسم ایرانی (نظافت و مرتب کردن کلی خانه) به زبان فارسی خانه تکانی گفته می گردد. پس از اتمام کار نظافت و مرتب کردن خانه، سفره ای سنتی در خانه انداخته می گردد. این سفره به نام هفت سین معروفیت دارد. هفت قلم موارد نمادینی که نام آنها با حرف سین آغاز می گردد، به همراه وسایل مکمل دیگر که هر کدام نماد خاصی هستند روی سفره چیده می شوند. عدد هفت در فلسفه پارسی مفهوم مقدسی دارد و نمایانگر بسیاری از عناصر فرهنگی پارسی است.

نمادهای هفت سین را بشناسید

سبزه: گندم کاشته شده نمادی از تولد دوباره طبیعت است.

سمنو: یک پورهٔ شیرین که با جوانه گندم درست می گردد و نمادی از لحظات شیرین زندگی است.

سیب: سیب قرمز نمادی از زیبایی است.

سنجد: نمادی از عشق است.

سیر: نمادی از سلامتی است.

سماق: رنگ این ادویه ایرانی نمادی از رنگ آسمان سحر قبل از آن هنگام است که خورشید طلوع کند و نماد پیروزی نور بر تاریکی است.

سرکه: سرکه سمبل صبر است.

از میان موارد اضافی مکمل که در سر سفرهٔ هفت سین قرار می گیرد کتاب حماسه شاهنامه، کتاب شعر حافظ یا کتاب مقدس زرتشت به نام اوستا هر سه نماد حکمت هستند، آینه که نماد آسمان است و خود بازتابی از فکر انسان است، شمع ها که نمادی از نور خوبی هستند، سکه ها نمادی ثروت هستند، ماهی قرمز که نمادی از زندگی و بعلاوه نماد آخرین ماه از تقویم پارسی نیز می باشد، گل های سنبل که با آمدن فصل بهار نمادی از رایحه های بهشتی هستند و تخم مرغ های رنگ شده نیز نمادی از باروری و آفرینش اند.

در 20 یا 21 مارس، تمام اعضای خانواده دور سفرهٔ هفت سین جمع می شوند و منتظر لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) می شوند که دقیقاً در لحظه ای اتفاق می افتد که خورشید از خط استوا در زمین عبور می نماید. در این لحظه افراد خانواده هم دیگر را به آغوش می کشند و رو بوسی می نمایند و هدایایی نیز به یکدیگر می دهند. غذاها و شیرینی های سنتی آماده می نمایند و در کنار هم می خورند. ساز سنتی نواخته می گردد و خانه پر از شادی می گردد.

بیشتر بخوانید: طرز تهیه بیسکوییت مربایی، شیرینی ساده و لذیذ

جشن نوروز در سیزدهمین روز بهار با مراسمی که به آن سیزده بدر گفته می گردد به معنای سپری کردن سیزدهمین روز نوروز در بیرون از خانه و در طبیعت است، سرانجامی پذیرد. در این روز خانواده ها ضمن لذت بردن از ورود بهار، پیک نیک ترتیب می دهند و به پارک ها و طبیعت می فرایند و در آنجا وقت می گذرانند. بعلاوه رسمی وجود دارد که گندم کاشته شده یا همان سبزهٔ هفت سین را با خود می آورند و ضمن اینکه آرزویی می نمایند، آن را به رودخانه یا دریاچه می اندازند.

نوروز تقابل تضادهای بنیادین بین خوبی و بدی و بعلاوه بزرگ داشت و احترام به پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک که شعار مقدس زرتشت است، را برجسته می نماید. این یک باور فلسفی باستانی است که از طلوع تمدن بشری رفتار و اخلاق بشر را شکل داده است. تضادها زندگی بشر را زیبا می نمایند به این ترتیب که به انسان اجازه می دهند تا در هر لحظه قدردان زندگی باشد که به او داده شده. نوروزتان پیروز!

منبع: ancient-origins.net