اسماعیل کِلمَتی؛ ساربان کتابدار - وبلاگ آموزشی و فنی

به گزارش وبلاگ آموزشی و فنی، سرویس مدیریت کتاب خبرنگاران ، وقتی می خواستم داستان اسماعیل کِلمَتی را روایت کنم، یاد این شعر از قیصر امین پور افتادم.

آدم ها مثل کتاب ها هستند

برخی آدم ها جلدِ زرکوب دارند،

برخی جلدِ ضخیم و برخی نازک،

برخی آدم ها ترجمه شده اند،

برخی از آدم ها تجدیدِ چاپ می شوند،

و...

فکر می کردم، اسماعیل کِلمَتی کدام یک از آدم های شعر قیصر است؟ اسماعیل کِلمَتی معروف به اسماعیل یعقوب یعنی اسماعیل پسر یعقوب، سه سال است بر خورجین شترش کتاب می گذارد و محله به محله به دیدار بچه ها با هدیه ای از جنس آگاهی.

کجا؟ بلوچستان پاکستان.

پسری 24 ساله که فارسی نمی داند و برای صحبت کردن با او عبدالحکیم بهار، مدیر کتابخانه خانه بهار روستای رمین سیستان و بلوچستان را واسطه کردیم تا با زبان بلوچی و به وسیله یکی از پیغام رسان ها با او گفت و گو کند.

ساربانی که سه سال است یک شتر اجاره نموده، هر روز 1000 روپیه به صاحب حیوان می پردازد تا 1000 جلد کتاب را به دست بچه ها روستاهای پلیری، دلیری و پیشکان برساند. در منطقه مرزی جنوب شرقی ایران؛ بلوچستان پاکستان.

- من خودم دپیلمه ام. زادگاهم روستای پلیری است. از وقتی خودمو شناختم فقیر بودم و امکاناتی برای تحصیل نداشتم. در آرزوی کتابُ کتابخانه و مدرسه بودم. وقتی بزرگ شدم گفتم باید کاری کنم بچه های روستا برای تحصیل و خوندن کتاب هفت خان رستم رو طی نکنن و مجبور نباشن برن منطقه ها دوردست.

در پلیری مدرسه وجود نداره اگر باشه هم، معلم نداره. به فکرم رسید، حالا که اونا نمی تونن برن جایی که کتاب هست، بهتره کتاب بیاد جایی که اونا هستن. با 200 جلد کتاب شروع کردم، اولش ناامید بودم، فکر میکردم نمیشه. با دو سه تا محله شروع کردم، الان محله هایی که کتاب میبرم رسیدن به 10 تا. روستای مرزی پلیری محله زیاد داره، در این محله ها خونواده های زیادی زندگی می کنن.

ساربان، اسماعیل کِلمَتی هر روز از مرکز روستای پلیری که از توابع شهرستان گوادر بلوچستان پاکستان است، 1000 جلد کتاب را با شتر به محله های بازار عبدالرحیم، بازارمرادبخش، بازار شیخ موسی، بازار ملک محمد، بازار کد روستای دلیری و دگارو، بازار اسحاق، بازار محمود، کرگانی چب روستای پیشکان پاکستان می برد.

اسماعیل یعقوب این راه را با دوستش شروع کرد. امروز اسماعیل یعقوب، یک گروه 15 نفره از مادران، بچه ها نوجوانان و جوپانان اند که به محله های مختلف می روند، کتاب می خوانند و کتاب می دهند. بعد از چهارسال، او با حمایت اهالی روستا، دلگرم شده و انواع و اقسام کلاس آموزشی یا به قول خودش دیوان های آموزشی مانند شعر، زبان انگلیسی و ادبیات را در همین محله ها برکزار می نماید.

اسماعیل از بچه های نوقلم و کتابخوانی که پرورش داده هم صحبت می نماید، از کسانی که نشریات و رنگین نامه های پاکستانی را در اختیارشون می گذارد.

اسماعیل در راه کتاب رسانی به بچه ها پلیری تنها نیست،خیران بلوچستان پاکستان ماهیانه از هزار تا پنج هزار روپیه به او می دهند تا او پول رفتن به محله ها را به صاحب شتر بدهد و کتاب های شترش را به روز کند. درباره خرید کتاب و زبانشان از او می پرسم؛

- کتاب ها رو از محله کراچی پاکستان می خرم. اینجا کتاب کودک زیاد منتشر میشه و تنوع زیادی دارن، تیراژ کتاب های بلوچی تو بلوچستان پاکستان خیلی زیاده. کتاب ها رو به دو زبان اردو و بلوچی تهیه می کنم، چون زبون رسمی پاکستان و مدرسه های اینجا اردوه اما زبون مادری بچه ها بلوچیه.

از مخاطبان کتابش می پرسم؛

- این کتابا رو هم به بچه ها می دیم هم به مادرا. 800 جلد از این کتابارو بچه ها امانت میگیرن و 200 جلد رو هم مادرا.

اسماعیل یعقوب برای علاقه مند کردن بچه ها به کتاب در دورهمی های کتابی خود در محله ها؛ سیاستمداران، افراد مهم اجتماعی و فرهنگی پاکستان را دعوت می نماید تا شرایط اهدای کتاب بیشتری برای بچه های روستا فراهم کند.

شاید بپرسید چرا اسماعیل یعقوب با ماشین و موتور به دل روستاها و محله ها نمی رود!؟

-توی پاکستان به خصوص منطقه بلوچستان، بنرین خیلی گرونه و موتورهای سه چرخ که اینجا بهشن میگن رخشا، خیلی کوچیکه و نمی شه کتابخونه سیار بشن...

ادامه می دهد:

- از در خونه خودم تا در خونه صاحب شتر با موتور می رم. برای اینکه شتر رو تحویل بگیرم و دوباره بهش بدم. هزیته بنزین از اینجا (خونه خودم) تا درخونه صاحب شتر(روستای دیگه)، 10 هزار روپیه است؛ تازه این بنزین هم به سختی پیدا میشه.

البته علف، نون خشک و خارشتر که غذای شتره اونم ارزون نیست اما از بنزین ارزون تر درمیاد. اگه موتور و ماشینی هم باشه، از پس پول بنزینش برنمیام. به صرفه ترین راه برای بردن کتاب فعلا همین شتره.

از الگوهای ایرانی اش می گوید، از ساجد آدم پیرا که در منطقه صفر مرزی دشتیاری منطقه سند میرثوبان با موتور کتاب جابه جا می نماید، از حکیم پادبان که در منطقه روستای نوبندیان چابهار با کمترین امکانات کتابخانه ابحاد نموده یا سمیه میهن خواه که در منطقه پلان شهرستان چابهار کتاب را در دسترس بچه ها قرار می دهد.

از یاری خیّران ایرانی به کتابخانه اش نیز یاد می نماید:

- دوستان ایرانی مروج کتاب رو تا حدودی می شناسم. یادمه یک دوره ای 30،40 میلیون یاری نقدی جمع آوری شد، راستش همه رو خیرهای ایرانی دادن، یادمه این مبلغ تا چهار ماه باعث شد کتاب بیشتری به بچه ها برسونم.

درباره حمایت دولت از کتابخانه سیارش می پرسم:

- اونا(دولتی ها) تا حالا برای یاری، پیش ما نیومدن ما هم تا حالا پیش اونا نرفتیم. کارمون رو به صورت داوطلبانه پیش بردیم تا الان. خیلی خوبه دولت ها برای ترویج کتابخوانی با هم متحد بشن به خصوص ایران و پاکستان. این تعامل می تونه مروجان کتاب ایرانی و پاکستایی رو بهم وصل کنه.

صخبت های اسماعیل یعقوب که تمام شد در دلم گفتم کاش می شد مروجان کتاب ایرانی و خارجی با هم قراری می گذاشتند و از تجربیاتشان می گفتند.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران