کشف نوع جدیدی از کریستال در شهاب سنگ مشهور چلیابینسک - وبلاگ آموزشی و فنی

به گزارش وبلاگ آموزشی و فنی، پس از 9 سال از انفجار یک شهاب سنگ نسبتا بزرگ بر فراز شهر چلیابینسک روسیه، دانشمندان از بقایای این شهاب سنگ انواع جدیدی از کریستال را شناسایی کردند که تا به امروز مشاهده نشده بود.

به گزارش وبلاگ آموزشی و فنی، در 15 فوریه 2013، سیارکی به ابعاد 59 فوت (18 متر) و وزن 12125 تن، با سرعتی در حدود 41600 مایل در ساعت (66950 کیلومتر در ساعت) وارد جو زمین شد. خوشبختانه، این شهاب سنگ در ارتفاع حدود 14.5 مایلی (23.3 کیلومتری) بالای شهر چلیابینسک در جنوب روسیه منفجر شد و منطقه اطراف را زیر شهاب سنگ های ریز بارانی قرار داد و از یک برخورد بزرگ با سطح جلوگیری کرد. کارشناسان در آن موقع این رویداد را به عنوان یک زنگ خطر بزرگ برای تهدید سیارک های بیگانه توصیف کردند.

انفجار شهابی چلیابینسک بزرگترین انفجار در نوع خود بود که از زمان رویداد تونگوسکا در سال 1908 در جو زمین رخ داد. به گفته ناسا، این بمب با نیرویی 30 برابر بیشتر از بمب اتمی که هیروشیما را تکان داد منفجر شد. فیلم ویدئویی از این رویداد نشان می دهد که سنگ فضایی در یک جرقه نوری که برای مدت کوتاهی درخشان تر از خورشید بود، در حال سوختن است. این انفجار اگرچه خسارت های مادی و جسمانی ایجاد کرد، اما باز برای دانشمندان هدیه های جالب توجهی به همراه آورد. در یک مطالعه نو، محققان بعضی از قطعات ریز سنگ فضایی را که پس از انفجار شهاب به جای مانده بود، تجزیه و تحلیل کردند که به عنوان غبار شهاب سنگ شناخته می گردد.

به طور معمول، شهاب ها هنگام سوختن میزان کمی گرد و غبار فراوری می نمایند، اما یافتن این دانه های ریز برای دانشمندان بسیار سخت است، زیرا یا برای یافتن بسیار کوچک هستند و یا به وسیله باد پراکنده می شوند. با این حال، به گفته ناسا، پس از منفجر شدن شهاب سنگ چلیابینسک، یک توده غبار بزرگ برای بیش از چهار روز در جو برقرار بود تا اینکه در نهایت بر سطح زمین بارید. خوشبختانه، لایه هایی از برف که اندکی قبل و بعد از این رویداد باریده اند، بعضی از نمونه های گرد و غبار را به دام انداخته و حفظ نموده تا اینکه دانشمندان توانستند آن ها را بازیابی نمایند.

محققان در حالی که مشغول آنالیز این ذرات غبار زیر یک میکروسکوپ استاندارد بودند، به طرز جالب توجهی به انواع نوی از کریستال ها برخورد کردند. زمانی که یکی از اعضای تیم به وسیله میکروسکوپ به ذرات غبار نگاه می کرد، به طور اتفاقی یکی از این ساختار های کوچک درست در مرکز یکی از اسلاید ها نهاده شد. دانشمندان می گویند این یک خوش شانسی بزرگ بود، زیرا اگر این ساختار کوچک در جای دیگری بود، آن ها هرگز متوجه آن نمی شدند. ولی مشاهده این ساختار کوچک سبب شد تا دانشمندان دقت خود را بیش از پیش افزایش دهند.

پس از تجزیه و تحلیل گرد و غبار با میکروسکوپ های الکترونی قوی تر، محققان تعداد بیشتری از این کریستال ها را پیدا کردند و آن ها را با جزئیات بسیار بیشتری آنالیز کردند. با این حال، حتی در آن موقع، محققان در مقاله خود نوشتند که پیدا کردن کریستال ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی به علت مقدار کوچک آن ها بسیار چالش برانگیز بود. محققان در این مطالعه تأکید کردند که پوسته ها و میله های شش ضلعی شبه کروی یا تقریباً کروی کریستال های نو، هر دو ویژگی های مورفولوژیکی منحصربه فردی بودند.

تجزیه و تحلیل بیشتر با استفاده از اشعه ایکس نیز نشان داد که بلور ها از لایه هایی از گرافیت - شکلی از کربن ساخته شده از ورقه های روی هم افتاده اتم ها که معمولاً در مداد ها استفاده می گردد - ساخته شده اند و یک نانو خوشه مرکزی در قلب کریستال را احاطه نموده است. محققان پیشنهاد می نمایند که محتمل ترین نامزد برای این نانوخوشه ها باکمینسترفولرن (C60)، یک توپ قفس مانند از اتم های کربن، یا پلی هگزاسیکلواکتادکان (C18H12)، مولکول ساخته شده از کربن و هیدروژن است. دانشمندان امیدوارند نمونه های دیگری از غبار شهاب سنگ را از سنگ های فضایی دیگر ردیابی نمایند تا ببینند آیا این کریستال ها محصول جانبی متداول شکستن شهاب ها هستند یا منحصر به انفجار شهاب سنگ چلیابینسک هستند.

منبع: livescience

ترجمه: مصطفی جرفی-وبلاگ آموزشی و فنی